Przede mną książka – rozmowa. Niezwykle ciekawa, długa i mądra.
O projektowaniu czyli dizajnie, o nauczaniu projektowania i o życiu.

Podaj dalej. Dizajn, nauczanie, życie. Krzysztof Lenk w rozmowie z Ewą Satalecką.

 

 

Krzysztof Lenk to znakomity polski projektant, grafik i architekt informacji, jak również nauczyciel akademicki.
Większą część swojego życia spędził poza Polską, co dało mu niezwykłą sposobność rozwinięcia w pełni swojego talentu, poznania właściwych ludzi, otrzymania interesujących zadań i spełnionego życia zawodowego, zarówno w roli projektanta jak i nauczyciela.

Książka to osobista opowieść o zawodzie projektanta, ale także pasjonująca opowieść o człowieku, o jego sposobie widzenia świata. Dowiemy się o percepcji, intuicji, o różnicach między językiem werbalnym a wizualnym. Będzie o kolorach i emocjach, o wrażliwości oka, o postępie cywilizacyjnym, o życiu polskim i amerykańskim. To też historia inspiracji, wpływów, spotkań, jak i opowieść o potrzebie kultury i ważności przyjaciół.

Jak zacząć projektować? W jaki sposób to robić? Co i jak projektować? Jak pracuje projektant?
Jeśli intrygują cię te pytania, koniecznie sięgnij po tę książkę. Znajdziesz tu odpowiedzi, konkretne i rzeczowe, a dodatkowo dostaniesz dużo więcej – mnóstwo inspiracji, wiedzy, wskazówek.

Rozmowa, choć w głównej mierze dotyczy tematyki projektowania graficznego i jego nauczania, obejmuje też tematy osobiste, jest też poniekąd opisem życia w Polsce, a następnie w Stanach Zjednoczonych. Prowadzona chronologicznie, pozwala wejść wraz z bohaterem tomu w specyfikę zawodu. Krzysztof Lenk ma tę cenną umiejętność opowiadania w sposób interesujący i zarazem jasny, klarowny, rzeczowy. To, jak sądzę, rezultat długiego doświadczenia pedagogicznego z jednej strony, jak i spotkań z klientami z drugiej.

Przygoda zaczyna się Warszawie, w niełatwym czasie II wojny światowej. To etap kształtowania się wrażliwości przyszłego projektanta, a lata 50. to edukacja i pierwsze projekty. Kolejna dekada, lata 60. to intensywna własna praca projektanta graficznego: Krzysztof Lenk tworzy plakaty, okładki, czasopisma. W Polsce i we Francji, w Paryżu. Czytamy o jego codziennej pracy w wydawnictwie, o ludziach, współpracy, o funkcjonowaniu wydawniczego świata jeszcze z czasów sprzed rewolucji komputerowej. Możemy obejrzeć efekty tej pracy, które i dziś wydają się nowoczesne, interesujące wizualnie.

Lata 70 to pytanie: jak myśleć o projektowaniu? To pytanie ważne i intrygujące, gdy tymczasem Lenk powraca do Polski i nadal projektuje przeróżne publikacje. Ten czas to również początek nowej dziedziny jego działalności – nauczania. I z wolna opowieść staje się lekcją, wykładem o projektowaniu, by następnie zaprezentować pewien system nauczania, kształcenia, formowania przyszłych projektantów.

W jaki sposób kreuje się osobowość projektanta? Jak uczyć projektowania? Poprzez szereg zadań projektowych, ćwiczeń, które uczą patrzeć, myśleć, tworzyć. I przy tej okazji zaprezentowane jest całe spektrum tego co stwarza twórcę, ale też inteligentnego, świadomego człowieka: obrazy, książki, teatr, wystawy.

Przykład Krzysztofa Lenka pokazuje również jak ważni są ludzie, spotkania, rozmowy, jak istotna jest odwaga, by podejmować ryzyko, jak procentuje w życiu ciekawość, dociekliwość, a także profesjonalizm. Bo poza tym, że Lenk tworzy, pracuje, uczy, szuka rozwiązań, jest nieustannie ciekawy nowych pomysłów, technologii. Autor podkreśla jak ważne jest nawiązywanie kontaktów, obecność na konferencjach, warsztatach, nieustanne poszerzanie wiedzy i zdobywanie kontaktów. To wszystko zaprowadziło go RISD – Rhode Island School of Design, jednej z najlepszych na świecie uczelni projektowych.

Lata 80. to czas amerykański i pytanie: jak uczyć innych? Czego uczyć? Typografii i diagramów na RISD. I tu zaczyna się kolejna przygoda życia projektanta-nauczyciela, a za chwilę architekta informacji.

Poznajemy metodologię tworzenia diagramów, od zdobywania wiedzy o temacie, o świecie, historii, kulturze, poprzez interpretację zebranych informacji, aż po powstanie grafiki. Ilustrują to przykłady ćwiczeń, jak i projektów. W ten sposób czytelnik poznaje tajemną dziedzinę projektowania informacji. Czytamy o typografii, o technikach, metodach, o tworzeniu diagramów, o różnych systemach – słowem o nowoczesnym projektowaniu graficznym.

Okazuje się, że prócz sposobów wizualizacji informacji czy kwestii percepcji wizualnej, istotna jest także konieczność zdobycia wiedzy z innych dziedzin: retoryki czyli sztuki przekonywania, spotkań biznesowych, negocjacji, funkcjonowania rynku.

Lata 90. to powrót to projektowania i pytanie: jak pracować? Okazało się, że to czym zajął się Lenk na RISD zaczyna być niezwykle potrzebne i użyteczne. W przeciągu 10 lat zmienił się świat, postęp technologiczny otworzył nowe możliwości, a bohater książki stał się wybitnym specjalistą w dziedzinie projektowania informacji.

Czas po roku 2000, nowy wiek to refleksje o zapisach komunikacji. Rozmowa o projektowaniu toczy się dalej. Przyszedł czas na dzielenie się wiedzą, publikacje książkowe, wykłady, prezentacje. Czas spokojniejszy, choć nie mniej ciekawy.

 

Dla kogo to książka? Z całą pewnością dla przyszłego i teraźniejszego projektanta. Również dla każdego kto związany jest z nauczaniem dizajnu. A także dla wszystkich tych których ciekawi proces projektowy, zawód i praca projektanta.

To ten rodzaj lektury, który pozwala dowiedzieć się czegoś nowego, a zarazem poznać nietuzinkową osobę Krzysztofa Lenka. I myślę tu zarówno o projektancie, nauczycielu, jak i o człowieku. Podoba mi się sposób w jaki opowiada o swojej pracy, doświadczeniu, o tym jak widzi świat.

Książka nosi tytuł „Podaj dalej”, ale póki co nie mogę tego zalecenia spełnić. A to dlatego, że jest ona pełna wątków, wskazówek za którymi chce się pójść dalej, głębiej. Sporo mam w niej podkreśleń, zaznaczeń, cytatów.

Książka została pięknie wydana, mądrze zaprojektowana, jak to w Karakterze mają w dobrym zwyczaju. A jeśli ktoś zajrzy na ostatnią stronę, tam gdzie znajduje się nota wydawnicza, to dowie się, że to setna publikacja wydawnictwa Karakter. Życzmy sobie kolejnych stu tak świetnych tytułów jak te, które wydano do tej pory.

 

Podaj dalej. Dizajn, nauczanie, życie 
Krzysztof Lenk w rozmowie z Ewą Satalecką
Karakter, 2018

Wydawnictwu Karakter bardzo dziękuję za książkę.